Navid Nuur maakt goud van uw zout. Mooie slogan maar, ik geef het toe, een beetje plat. Daarom heb ik hem maar niet als kop gebruikt. Neemt niet weg dat kunstenaars wel als alchemisten gezien worden. Uit schijnbaar waardeloze materialen maken zij een kunstwerk dat meer is dan de som der delen. In Nest is een expositie te zien waar dieper op deze gedachte wordt ingegaan.

De metalen deeltjes in het kunstwerk Mineralium van Navid Nuur waaieren uit als zwarte bloemen op een witte vulkaan. In de berg zout zitten magneten ingegraven waardoor dit patroon ontstaat. Vocht dat zich opslaat in het zout, zorgt ervoor dat het ijzervijlsel langzaam verkleurt. ‘Art in progress’, een alchemist aan het werk zou je kunnen zeggen. Een ander werk van Nuur bestaat uit puur vitamine D poeder op doek. Onder invloed van ultraviolet (zon)licht maakt ons lichaam vitamine D aan. Wij zijn zelf het medium dat zonlicht transformeert in deze stof. Wij hebben deze stof nodig om onze fysieke machine te laten werken, en we hebben het licht nodig om dit kunstwerk te kunnen zien. Dit werk oogt simpel, maar de gedachte is complex.

Er zijn meer van dit soort kunstwerken. De kunstenaar laat door middel van een slimme technische truc het perspectief op een gewoon voorwerp kantelen. Oscar Santillan heeft voor zijn werk Lost Star een exemplaar van het boek Cosmos van de filosoof Humboldt met een chemisch proces ontdaan van alle inkt. Die inkt ligt in de vorm van een klein zwart balletje naast het het boek waarvan de pagina’s nu blank zijn. De kennis van Humboldt geconcentreerd in dit druppeltje inkt. De lege bladzijden staan er ontsteld bij.

smerige schoonheid

Nog een. Frank Ammerlaan heeft een techniek ontwikkeld om te kunnen schilderen met chemicaliën. Op zijn schilderij zie ik grote druppels olie die op water drijven. Het is de smerige schoonheid van een product dat ons milieu kapot maakt, maar ook van een stof waarvan wij afhankelijk zijn. We kunnen niet meer zonder.

Curatoren Will Lunn en David Rickard hebben een tentoonstelling samengesteld waarin transformatie centraal staat en waarbij je je kan afvragen waar kunst begint en wetenschap eindigt. ‘DUST + WATER PUT SOMEWHERE/BETWEEN THE SKY & THE EARTH’ laat Lawrence Weiner mij weten. Ja, meer is er niet voor nodig.

Alchemy t/m 2 november in Nest Den Haag,

Deelnemende kunstenaars: Frank Ammerlaan;Myriam Holme; Alastair Mackie; Navid Nuur; David Rickard; Oscar Santillan &Lawrence Weiner.