Modder, hout en een broodrooster

day1
Richard Long – River Avon Mud Circles (1984) en Barry Flanagan – Plant 3, 10 11 &15 (1971)

Het was een mooie afsluiter van de kerstvakantie: De tentoonstelling A One Day Walk in het Kröller-Müller Museum. Ongeveer vijftig werken van acht Britse kunstenaars waarmee een belangrijke ontwikkeling te zien is binnen de Britse kunst. We zien hoe onder anderen Richard Long, Nicholas Pope en Hamish Fulton zich ontworstelden aan de greep van Anthony Caro en Phillip King, hun leermeesters aan de  St. Martin’s School of Art in Londen. Het is de generatiekloof van de jaren zestig tussen koele afstandelijke schoonheid en de warmte van terug-naar-de-natuur.

Een fascinerend maar merkwaardig kunstwerk

Natuurlijk maken de drie River Avon Mud Circles van Richard Long uit de collectie van het Kröller-Möller Museum onderdeel uit van de tentoonstelling. De cirkels zijn te zien in een zaal met een aantal Plants (1971)van Barry Flanagan. Uit jute, zand en hars construeerde hij  organische vormen die stevig in de vloer van het museum geworteld lijken.  Samen met de cirkels van Long en de tentachtige constructies van Nicholas Pope vormen ze een mooi primitief landschap. Elke zaal zorgt voor verrassingen. Het grote werk The ten commandments in flowing light (1996-1997) van Nicholas Pope is een onverwachte ontmoeting. Pope maakte dit werk nadat hij door een in Afrika opgelopen virusinfectie een hersenbeschadiging had opgelopen. Na een inactieve periode koos hij noodgedwongen voor lichtere materialen en kreeg zijn werk een religieuze ondertoon. Dit werk is daar een voorbeeld van. Zachte materialen die over elkaar heen gedrapeerd zijn. Een fascinerend maar merkwaardig kunstwerk. Het blijft op afstand, zeker nadat we de titel van het werk kennen. We zien de samenhang niet.

Het werk van de leermeesters Anthony Caro enday3 Phillip King, die op hun beurt weer assistenten waren van Henry Moore, is heel anders. Pompadour (1963) van Caro is voor de gelegenheid uit de tuin naar binnen verplaatst. Een roze plastiek uit begin jaren zestig laat de generatiekloof met zijn leerlingen zien. Het werk van King Span (1967) is verhuisd en staat nu opgesteld tussen het werk van zijn pupillen. Zo is duidelijk te zien waar de ‘jonge’ generatie zich tegen afzette. De plastieken van Caro en King lijken killer maar zijn wel perfect in compositie en uitvoering en hebben een eigen schoonheid. De mozaïeken gemaakt van verschillende gevonden materialen van Tony Cragg of de directheid van het bewerkte broodrooster van Bill Woodrow steken hier speels bij af.

Once a walk is completed, it can never be destroyed’

Er werd en wordt veel gewandeld door deze generatie Britse kunstenaars. Kennelijk was er een grote behoefte om weg te komen van de stad. Zij wilden weer werken met ‘echte’ materialen: modder, hout of gevonden voorwerpen waar zij een nieuwe bestemming aan gaven. De titel van de tentoonstelling A One Day Walk is ontleend aan een werk van Hamish Fulton. ‘Once a walk is completed, it can never be destroyed’ lezen we op zijn website. Dat is waar, maar wat blijft er over van een wandeling? Net als Richard Long legt Fulton zijn walks vast met een fotocamera. Bij Long gaat het om de sporen die hij achterlaat. Fulton fotografeert veel meer de ongerepte natuur en probeert daarmee het gevoel van alleen wandelen in afgelegen gebieden over te brengen. Een aantal van deze foto’s is hier te zien, waaronder A One Day Walk.

day12De grote zaal bezorgd ons kippenvel. Rechts zien we onmiddellijk een grote rechthoek van dode takken op de grond liggen, Wood line (1979) van Richard Long, daarachter het kolossale Odd Elms (1981) van Nicholas Pope, recht voor ons het humoristische The  Oxford Conversation (1985), ook van Pope, links op de muur een prachtige tekening van Pope. Gemaakt met vetkrijt en de kleur is prachtig diep, vol en oranje.  In het midden van de zaal een sculptuur van Phillip King dat hier goed tot zijn recht komt. Later zien we ook nog Two Red Holes van Pope hangen. Ja, wat moeten we hiervan zeggen. Niets. Van zoveel schoonheid word je erg stil.

Wanneer we later In de beeldentuin van het _IGP3315Kröller-Müller Museum over het pad naar de Franse Berg wandelen, zindert de tentoonstelling na in onze hoofden. Pas wanneer we tussen de gigantische bladeren van View  (2001) van Ruud van de Wint staan, raakt A One Day Walk enigzins op de achtergrond. Zelfs in dit grauwe jaargetijde heeft dit kunstwerk nog niets van haar schoonheid verloren. Zomer of winter, het maak niet uit, de grote metalen bladeren steken fier de lucht in. We staan ertussen, uit de wind.

Een ontroerende erfenis uit de prehistorie

De link naar de video waarin Richard Long een van zijn mud circles maakt, stond al eerder op ons blog. Nadat we de tentoonstelling A One Day Walk in Museum Kröller Müller bezocht hadden, hebben we de video nog een keer bekeken. De nauwkeurigheid en de concentratie waarmee Richard Long een mud circle aanbrengt op een blanke muur is verbazingwekkend. Net zo verbazingwekkend als de schoonheid van het kunstwerk wanneer het klaar is. Wanneer hij de cirkel sluit en de ruwe perfectie compleet maakt, is het alsof het er altijd al was. Een ontroerende erfenis uit de prehistorie en Richard Long heeft het voor ons zichtbaar gemaakt.

De tentoonstelling A One Day Walk is samengesteld uit de collectie van het Kröller-Müller Museum en de schenking van de collectie Art & Project / Depot VBVR en duurt t/m 30 maart.

2 reacties op “Modder, hout en een broodrooster

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.