De drie verhalen van Paul Auster gebundeld in The New York Trilogy zijn de inspiratie voor de kunstwerken verzameld in de ladekast bij Galerie Phœbus in Rotterdam. De deelnemende kunstenaars lazen allen de paranoia-detective van Auster en gingen aan de slag. Tsjalling Venema trad op als curator.
Voor de verhalen in The New York Trilogy maakt Auster gebruik van het frame van de detective. Hij trekt hiermee de lezer een wereld vol verwarring in. Een genrevorm als de ‘hardboiled-detective’ is te herkennen. Eén van de verhalen heet ‘The locked room’ wat een rechtstreekse verwijzing is naar het zogenaamde ‘gesloten kamer mysterie’. Auster geeft echter een geheel eigen draai aan het genre en bezorgt de lezer een gevoel van vervreemding en paranoia. Identiteit is inwisselbaar en niets is wat het lijkt. Het boek wordt vaak omschreven als een postmoderne detective. Ideale bron van inspiratie voor de hedendaagse kunstenaar en we waren dan ook erg nieuwsgierig of wij onze eigen indrukken van het boek zouden herkennen in de kunstwerken bij Galerie Phœbus.
In de beschrijvingen van de kunstenaars komen de woorden verwarring, vervreemding en misvatting terug. Het is mooi dat de kunstenaars deze begrippen weten om te zetten naar exacte beelden. De bovenste lade met het werk van Jans Muskee is daar een voorbeeld van. Als de kaarten in het Cluedo-spel geeft hij een aantal ingrediënten van de verhalen weer. Op acht tekeningen zie je onder andere een telefoon, een paraplu, een raadselachtige tekst. Dan trek je een volgende lade open en zie je een grote pentekening. Eduard Bezembinder tekende een kronkelend landschap met daar doorheen een streepjeslijn met woorden die verwijzen naar het boek. Een patroon van aanwijzingen dat de oplossing zou kunnen zijn van … ja, van wat.
In de volgende la ligt een heel boek. Geert Bartelink en Pascal van der Graaf construeerden uit papier en plakfolie een 10 pagina’s tellend unicum. Gevouwen uit één vel papier en waar het grote stadsgevoel kleurrijk van de bladzijden af spat. Nog een trede lager, in de la van Julio Pastor, treffen we vijftien tekeningen aan. Het zijn kaarten van Rotterdam waarop in rode pen wandelingen staan aangegeven, die net als in het boek letters vormen. Zijn het ook woorden, zinnen? Rob Strick geeft in drie tekeningen weer waar het hem om gaat in het boek: abstractie, waanzin en realiteit. Graphic novel-achtige beelden met op de laatste tekening Paul Auster met die blik, die ons altijd aan een hagedis doet denken.
Lager gaan we, naar de la van Mariëtte Linders. Drie afbeeldingen, waarvan de eerste een samenvoeging is van de tweede en de derde. Twee personen worden één, ook een element uit het boek. De laatste lade is gereserveerd voor Robin van Maaren, die met zijn expressionistische ‘The city as an island’ eigenlijk alles samenvat: de stad, de hoofdpersoon met een wisselende identiteit en de raadsels. Zo dalen we lade voor lade af in de raadselachtige wereld van The New York Trilogy. Een kast vol ‘clues’. Maar veel vragen worden, net zoals in het boek niet opgelost en we blijven met hetzelfde raadselachtige onbevredigend gevoel achter als nadat we het boek gelezen hadden. Wat zou Paul Auster hiervan vinden?
De werken zijn ook de moeite waard wanneer je het boek niet gelezen hebt, maar het geeft wel extra diepte aan de kunst in de ladekast bij Galerie Phœbus wanneer je dat wel gedaan hebt. Eerst lezen en dan kijken, of eerst kijken en dan lezen, het kan allebei. Maar wel gaan kijken en misschien wel kopen.
Ladekastproject City of glass – The New York Trilogy – Galerie Phœbus Rotterdam, Eendrachtsweg 61 t/m 2 februari – I.v.m. de de feestdagen is de galerie van kerst t/m nieuwjaarsdag gesloten. Wel op zondagmiddag 29 december geopend.
