Het samenstellen van de tentoonstelling De Zee heeft Jan Hoet niet kunnen volbrengen. Hij overleed op 27 februari vorig jaar. In de zomer van 2013 had de Stad Oostende hem uitgenodigd om een tentoonstelling met als thema de zee te maken. De Zee werd toch voltooid en werd een eerbetoon, een Salut d’Honneur aan ‘kunstpaus’ Jan Hoet.
Wanneer we op deze grijze ochtend het staketsel oplopen en met de rug naar de zee Oostende aanschouwen, dan springen de gedeukte oranje objecten van Arne Quinze eruit. Rock Strangers lijkt een flinke fik op de Albert I Promenade. Vanaf dit punt hebben we goed zicht op de omvang van De Zee. Om de tentoonstelling te bekijken moet je ongeveer heel Oostende, een kustplaats met ongeveer 70.000 inwoners, doorkruisen. Van de haven links tot aan de Koninklijke Gaanderij rechts. Kunstwerken van ruim 125 kunstenaars overspoelen Oostende op dertien locaties. Kunstwerken van het midden van de 19e eeuw tot hedendaags werk met als rode draad de zee. Het is een echte ‘Jan Hoet tentoonstelling’: Weg met die muren, de hele stad een kunstmuseum!
De zee neemt en de zee geeft
Na het overlijden van Jan Hoet werd besloten de tentoonstelling door te laten gaan en zo werd De Zee een eerbetoon van formaat. Wij lopen naar het einde van de promenade en staan voor een exacte kopie van het frame van Het Lam Gods van de gebroeders Van Eyck die Kris Martin daar heeft opgesteld en staren naar de zee, eindeloos grijsgroen. Achter ons de immense Koninklijke Gaanderij met in een enigszins gehavende vleugel werk van, onder anderen, Bas Jan Ader. Studies for ‘In search of the Miraculous (one night in L.A.)’ uit 1973 laat de nachtelijke tochten zien die hij ondernam in Los Angeles op zoek naar de hoogste voldoening. Het is zijn laatste project. In 1975 verdwijnt hij met een klein zeilbootje op de Atlantische Oceaan. De zee neemt en de zee geeft.
Zoon Sem kijkt gefascineerd naar de vijftien schilderijtjes waar Untitled (Seascapes) van Hans-Peter Feldmann uit bestaat. Vijftien keer een golf geschilderd door een onbekende artiest en gezamenlijk maken zij een indruk die zij individueel niet voor elkaar krijgen. Rommelmarktkunst wordt naar een hoger plan gebracht. Sem zoekt de verschillen, wikt en weegt, maar zal later in kunstmuseum Mu.ZEE toch kiezen voor een golf van Roy Lichtenstein. Het geschilderde zeefdrukraster, de duidelijke compositie en het cartoonesque kleurgebruik spreken hem uiteindelijk meer aan dan de ‘bric-à-brac brille’ van Feldmann. Even later staat hij met een koptelefoon op te luisteren naar een opname van de stem van Jan Hoet. Met zijn stem wordt een accordeon aangestuurd die ritmisch meespeelt (Vaast Colson – Atop the capstan, 2014).
We onderbreken de rondgang door Oostende voor een lunch in Bistro Beau Site. Garnalenkroketten laten wij vergezeld gaan van een Spaanse Chardonnay en de overvloed aan kunstimpressies zorgen voor meer dan voldoende gespreksstof. Dat Oostende zo’n grote tentoonstelling voor elkaar heeft gekregen. We zijn er een beetje jaloers op.
Bij de buren, Galerie Beau Site, bekijken wij de ongeorganiseerde kunst van Mathieu Ronsse. Als een explosie is zijn werk verspreid door de galerie. Ronsse knipt, zaagt en schildert oud werk over. Overal hangt, ligt en staat het. Een Franse toeriste wijst naar een schilderij en vraagt of wij er iets over kunnen vertellen. W doen een poging maar stranden in een mengeling van Vlaams, Frans en Engels. Het is moeilijk om deze kakofonie aan kunst in woorden te vatten. Op de vide, in de keuken van de galerie, staat een grote pan soep heerlijk te geuren. Tussen de kunst kan je hier ook eten terwijl achter de grote ramen de zee lonkt.
Drenkelingen met een verhaal
Mu.ZEE kunstmuseum aan zee is het centrum van de tentoonstelling. Drie verdiepingen vol kunst. De zee is de rode draad, maar soms raken we de draad kwijt. Het is teveel voor een stel eenvoudige Hollanders. Jan Hoet was een man die van veel en groots hield. Geen half werk en dat is te merken. Een overvloed aan kunst: Van Matisse naar Gustave Courbet en weer terug langs Gerhard Richter om maar wat grote namen te noemen. En heel veel minder bekende (maar niet minder belangrijke) kunstgoden. Alsof we op een strand naar een enorme hoeveelheid aangespoelde kunstvoorwerpen kijken. Ergens op de oceaan zijn een paar containers met kunst overboord geslagen en hier zijn ze aangespoeld in het Kunstmuseum aan zee. Drenkelingen met een verhaal.
Iets verderop is in pop-up bioscoop Cinema Capitole de video The arc of ascent van Bill Viola te zien (wauw wat prachtig); In het bizarre James Ensorhuis de stikwerkkunst van Rob Scholte (Driemasters, Galjoenen en Fregatten) en Hop-Frog #1 van Joseph Grigely en Amy Vogel; In het oude postkantoor De Grote Post kijken we op de derde verdieping naar de werkelijk prachtige lichtbox Lighthouse Keeper with Lighthouse Model van Rodney Graham. Trapje op en we zien de film De Matrozen van Aurora (1993) van Ilse d’Hollander, in 1997 verdween ze op haar tocht over de oceanen. Buiten gaat het weer verder met Le Bateau Imaginaire (2005) van Franz West en Heimo Zobernig. Het gaat maar door, steeds meer en verder en … help, het water sluit zich boven ons. We verdrinken in deze zee van kunst!
De Zee – Salut d’Honneur Jan Hoet is nog t/m 19 april in Oostende (Be) te zien.
