Het duurde even voordat ik zin had om naar de Marlene Dumas-tentoonstelling in het Stedelijk Museum in Amsterdam te gaan. De ‘overload’ aan aandacht en alle meningen van journalisten over de tentoonstelling benamen mij de lust om zelf te gaan kijken. Maar anderhalve maand na de opening begon het bij mij ineens te borrelen en te gisten. Op naar Amsterdam!
Hades wacht
Een man die zijn dode vrouw draagt. De pikzwarte hand op de hagelwitte jurk. De liefdevolle blik van de man en het blauwe dodenmasker op het gezicht van de vrouw. Hij naakt, zij in haar doodskleed. Een geelgroen licht sijpelt door de lange haren van de vrouw. Het licht, waarvan wij de bron niet zien, raakt ook de man. Het is alsof hij zijn bruid over de drempel van het dodenrijk draagt. Hades wacht. Zoals veel van het werk van Dumas is ook dit schilderij gebaseerd op een foto uit haar omvangrijke knipselarchief. Voor The Image as Burden gebruikte Dumas een ‘still’ uit de film Camille (1936). Maar zelfs wanneer je dat weet, laat het werk van Dumas veel ruimte voor interpretatie.
Marlene Dumas is ongelooflijk sterk in het maken van het soort iconische beelden als The Image as Burden. Bestaat er een sterker beeld van de kunstenaar dan The Painter? Het naakte meisje is net terug van een slachtpartij. De verf druipt van haar handen. Er is iets verschrikkelijks gebeurd. Er is een schilderij gemaakt en de onschuld is weg. De horror heeft haar plaats ingenomen. De kunstenaar graaft diep in de ziel en er komt weinig fraais naar boven; wel heel veel moois. Ook in de portretten zie je dat vaak terug, de zinderende woede van Naomi. In het Stedelijk Museum hebben ze het hoog opgehangen. Ze kijkt smalend op de museumbezoekers neer. Dumas portretteert de mensheid in al haar facetten.
Het is een prachtige tentoonstelling maar ik werd er wel somber van. Op de begane grond van het Stedelijk Museum heb ik daarom bij het werk van Karel Appel flink wat levenslust tot mij genomen en me vervolgens door pretpark Amsterdam heen richting station geworsteld. Ik kon er tegen.
The Image as Burden van Marlene Dumas t/m 4 januari in het Stedelijk Museum Amsterdam.
