In Museum Boijmans van Beuningen opende zaterdag de tentoonstelling van Alexandra Bircken. Het museum heeft een aantal werken van Bircken in haar collectie en volgde haar ontwikkeling als kunstenaar op de voet. De solotentoonstelling verrast onder andere  door de enorme verscheidenheid aan materialen. Dit leidde in eerste instantie tot verwarring, maar hoe verder je de tentoonstelling inloopt, hoe duidelijker die wordt.

‘Ik laat zien dat mijn
werk coherent is’

De lage zon zet zaterdagmiddag de kunst van Alexandra Bircken in een prachtig winterlicht. Warm en koud tegelijk schijnt de zon over de twee in de lengte doorgezaagde Diana motoren.  Ik blijf in de koele warmte staan en denk na. Is dit representatief voor het werk van Alexandra Bircken, vraag ik mij af. Motoren doorgezaagd als lijken op sterk water, motorpakken opengesneden en uitgespreid als koeienhuiden. Het is moeilijk op de tentoonstelling een werk aan te wijzen dat je herkent als een echte Bircken. Polyester, hout, nylon, wol, haar, een skie, een sexpop, een afgietsel van een vagina, alles kan als materiaal dienen voor de kunst van Bircken. Aanvankelijk leidt dit bij mij tot verwarring, maar gaandeweg de expositie komt er een eenheid in de verscheidenheid. Alexandra Bircken combineert alle mogelijke materialen met elkaar, organisch of industrieel, dat maakt niet uit. Maar alles met heel veel zorg en goed gekozen. Alexandra Bircken was, voordat ze zich in 2004 op de kunst richtte, modeontwerpster. Herken ik dit in de kunstwerken? In ieder geval resulteert het in een buitengewone en diverse verzameling objecten en installaties waarbij je je telkens weer moet oriënteren. Van verbazing naar verrassing zou je kunnen zeggen. Aan het eind, wanneer de tentoonstelling  doodloopt, word je gedwongen in je eigen voetsporen terug te keren. Alsof je een verhaal nu van achter naar voren leest, maar nu met de kennis van hoe het afloopt. Elk kunstwerk heeft een andere betekenis gekregen. Nu onstaat er een beter en duidelijker beeld.  Wanneer ik de kunstenaar tegenkom en haar mijn ervaring voorleg, brengt ze het zelf als volgt onder woorden: ‘Doordat ik met veel verschillende materialen sculpturen en installaties maak, die erg van elkaar verschillen, is het voor sommige mensen lastig de samenhang in mijn werk te zien. Maar daarom ben ik ook zo blij met deze solotentoonstelling. Nu kan ik laten zien dat mijn werk coherent is.’

Het werk is zeker coherent, maar die samenhang laat zich niet zomaar kennen. Een uitdagende tentoonstelling.

Alexandra Bircken t/m 1 juni in Museum Boijmans van Beuningen