“Meet Jim Shaw”. Toen ik een tijdje geleden de vooraankondiging kreeg van de op handen zijnde expositie in de Onderzeebootloods, had ik niet kunnen bedenken die woorden ooit te zullen horen. Maar het gebeurt echt, de woorden uitgesproken door Els Hoek, conservator bij Boijmans van Beuningen. We zijn uitgenodigd voor een preview van de expositie XXXL die 8 juni opent. Drie grote kunstenaars, Jim Shaw, Chris Martin en Klaas Kloosterboer maken in de loods een tentoonstelling. Ze hebben ieder een deel van de ruimte ter beschikking gekregen en de drie Titanen hebben de loods tot hun territorium gemaakt, een reusachtig atelier waar ter plekke gewerkt wordt aan grootse schilderijen. Vóór we per boot de trip naar de loods maakten, werden we in Boijmans ontvangen door Sjarel Ex, de directeur van het museum. We luisterden naar zijn enthousiaste verhaal over de totstandkoming van deze tentoonstelling. Kloosterboer en Martin zegden direct toe nadat hij gevraagd had of ze er zin in zouden hebben. Shaw moest er even over nadenken. En toen wij hem ontmoetten begrepen we ook waarom.
Jim Shaw, geboren in 1952 en werkzaam in L.A., is een bijzondere kunstenaar en een buitengewoon intelligent mens. Dat zie je aan zijn werk, je hoort het aan de manier waarop hij praat. Onwillekeurig moest ik denken aan de film ‘A Beautiful Mind’, waarin wiskundige Nash, onbegrepen door zijn omgeving, ingewikkelde coderingen weet te ontraadselen. Jim Shaw’s deel van de loods verkeert in grote chaos. We zien decordoeken opgespannen op grote raamwerken. Hij gebruikt ze als schildersdoek. Er staan decorstukken, houten figuren beschilderd met vreemde taferelen. Overal waar je kijkt staat of ligt wel wat. Ook een drumstel en versterkers. Jim zit in een punkband genaamd ‘Destroy all Monsters’ en repeteert graag tussen het schilderen door. Alles staat dwars door elkaar. Als het straks allemaal af is en de stukken hun plek in dit theater gevonden hebben, zul je kunnen wandelen door een wonderlijke wereld, een soort filmset.
Hij werkt aan twee doeken, ze zijn nog lang niet af. Op één van die doeken zie je een heleboel figuren. Figuren uit de geschiedenis, kunst en mythologie. Hij vertelt met zijn werk een verhaal. De man is een wandelende encyclopedie, zijn hoofd zit vol verhalen, feiten, kennis en beelden. De verhalen, de verbanden die hij legt en ziet, vertaalt hij naar schilderijen bewoond door cartooneske figuren. Je kijkt, en weet dat je niet direct het verhaal zult begrijpen. Er zit zóveel in, daar ben je wel even mee bezig. Maar je weet, hier is een briljante geest aan het werk.
De chaos die we zien, is schijn. Deze man weet precies welk verhaal hij wil vertellen. Alles zit in zijn hoofd. Het moet alleen nog ontraadseld, ontrafeld en geordend worden. We staan nog even met Els boven in een ruimte die uitzicht biedt op Jim in zijn wereld. Hij scharrelt wat rond tussen de stukken en praat met zijn assistent. De deadline nadert, zijn schilderijen zijn nog niet af. Maar 8 juni zal het voltooid zijn. Dan wandelen we door het brein van Jim Shaw.
XXXL Painting opent 8 juni in de Onderzeebootloods in Rotterdam. De expositie loopt t/m 29 september. De trip er naar toe maak je per boot. Tijdens de opening zal Jim Shaw ook met zijn band spelen. Dat belooft wat. Iedereen is welkom! Ga dat zien, dit maak je nooit meer mee.
