‘Een kunst- en rariteitenkabinet is een kast waarin een verzameling van kunst en rariteiten kon worden bewaard. In bredere zin wordt ook de verzameling van voorwerpen die in een dergelijke kast werden bewaard als rariteitenkabinet aangeduid‘ (Wikipedia)
Kunstblog Blikvangen stapte op de trein richting Amsterdam met op het programma het Nieuwe Rijksmuseum, het Stedelijk en Foam. Voorzien van camera’s, notitieboekjes en blaarpleisters begonnen we aan onze tocht. We zagen veel, maar veel ook niet. Afdelingen werden bewust overgeslagen of werden gewoon gemist en soms stonden wij bedremmeld voor afgesloten expositiezalen. Maar toch…Bij Foam kwamen wij het werk van fotografe Sara Cwynar tegen. Blikvanger was een installatie van allerlei materialen, objecten en foto’s. Op de wanden van de expositieruimte prijkten foto’s van verzamelingen. Cwynar verzamelt, ordent en legt dit op foto vast. Dit proces herhaalt zich keer op keer. Ordening gaat volgens verschillende thema’s. De behoefte om te verzamelen en te ordenen is bij haar een middel om inzicht te krijgen in de wereld om haar heen. ‘Ze is gefascineerd door de manier waarop we onszelf en onze geschiedenis ervaren door middel van collectief gedeelde, fotografische archieven ‘ staat op de website van Foam beschreven.
Verzamelen en ordenen. Kerntaken van ieder museum. De criteria voor verzamelen en de manier van ordenen varieert natuurlijk en is door de eeuwen heen ook aan mode, trends en nieuwe inzichten onderhevig. Soms grijpt de vormgever terug naar eeuwenoude principes. In het Stedelijk staat aan het begin van de afdeling design een enorme stalen kast. Hierin is een collectie kunstnijverheid en vormgeving gepresenteerd. Een prachtige opstelling. Je mag de laden opentrekken en iedere lade herbergt een verzameling: sieraden, drukwerk, schoenen. Het is een pronkstuk, geïnspireerd op de kunstkasten en rariteitenkabinetten zoals die honderden jaren geleden door welgestelden werden aangelegd. Het zijn de voorlopers van musea. Díe kunstkasten zijn te zien in het Rijksmuseum. Dat verzamelen en ordenen en delen met het volk heeft een doel. Het laat ons onze geschiedenis zien. Het geeft inzicht in ons verleden en onze plek in de wereld. Zo kunnen wij trots zijn op ons erfgoed. De verzameling is een collectief archief.
Sara Cwynar’s archief volgt datzelfde principe: Ze verzamelt, ordent en deelt. Maar daarna doet ze iets dat geen museum zou doen en wat tegen belangrijke taken van musea – het beheren en conserveren van die collectie -indruist: Zij vernietigt haar collectie. De uiteindelijke afgedrukte foto die getuigt van het bestaan van haar verzameling is voor haar voldoende. Haar driedimensionale rariteitenkabinet verdwijnt. Daarmee, maar ook door elementen ín haar verzameling verwijst zij naar het eeuwenoude genre van vanitasschilderijen: Schilderijen die ons de vergankelijkheid van het leven onder de neus wrijven door gebruik te maken van symbolen zoals schedels, kaarsen, fruit en bloemen. In de linker bovenhoek van de installatie Everything in the Studio (Destroyed) 2012 zien we een foto van een andere, eerdere collectie. Vastgelegd in een tweedimensionaal rariteitenkabinet.
Foam 3h: Sara Cwynar Everything in the Studio (Destroyed): tot 16 mei.
